Pogoda w Myślenicach

O ile pierwsza połowa stycznia była stosunkowo łagodna i bardziej przypominała przedzimie aniżeli zimę, to druga jego połowa rozpoczęła się inwazją zimnego powietrza arktycznego spływającego krótką drogą prosto z północny spod bieguna, sprowadzając silne mrozy, przede wszystkim na wschodzie kraju, gdzie temperatura osiągnęła minus 20 stopni, a miejscami nawet o 6, 7 stopni niższą, a chłód arktyczny objął także resztę kraju, ale mróz był wyraźnie mniejszy. Po tym stosunkowo krótko trwającym epizodzie zimowym, po wymianie powietrza na znacznie cieplejsze napływające z sektora południowego wyraźnie ociepliło się i na kilka dni zawitało przedwiośnie z temperaturą na zachodzie i południu kraju sięgającą 10, a miejscami nawet 12, 13 stopni na plusie. Z kolei ostatnie dwie doby odcisnęły mocno swoje piętno zimowe intensywnymi opadami śniegu na całym wschodzie kraju, powodując w stosunkowo krótkim czasie wzrost pokrywy śnieżnej nawet do około 20 cm, a w obszarach górskich znacznie grubszej.

To efekt przemieszczania się aktywnego niżu LARS z rodowodem atlantyckim, uformowanego z zafalowania na głównym froncie chłodnym przed niespełna pięcioma dniami (piątek schyłek naszego dnia) nad środkowymi akwenami Atlantyku w umiarkowanych szerokościach geograficznych, który dostał się w zasięg rozległej zatoki w polu geopotencjału na poziomie 500 hPa po jej południowo zachodniej stronie (www1.wetter3.de/archiv_dwd_dt.html ). Będąc pod prądem strumieniowym z prędkością około 60-65 km/h szybko przemknął przez Zatokę Biskajską i południową Francję, a po niespełna dwóch dobach (niedziela) wszedł nad ciepłe wody północnych akwenów Morza Śródziemnego, gdzie nieznacznie pogłębił się przesuwając się na wschód, a przede wszystkim zasilony został ciepłym, wilgotnym powietrzem w jego rozległym ciepłym wycinku, co sprzyjało formowaniu się grubych, wydajnych opadowo chmur w strefie frontowej na narastającym kontraście termicznym po jego chłodnej stronie. W nocy z niedzieli na poniedziałek był już nad Bałkanami, a rano na pograniczu Rumunii, Węgier, Słowacji i Ukrainy, i w tym czasie u nas na południowym wschodzie wystąpiły pierwsze opady śniegu, dość szybko rozprzestrzeniające się w kierunku północnym razem z ośrodkiem niżowym kierującym się nad zachodnią Ukrainę. Z powodu wchodzenia nad coraz chłodniejsze podłoże intensywność opadów utrzymywała się na dużym poziomie, czemu sprzyjało też przerzucanie chmur opadowych w strefie frontu okluzji przez plecy niżu na zachodnią, południowo zachodnią i południową jego stronę, powodując szybki przyrost pokrywy śnieżnej. Ustępowanie opadów znad południowego wschodu nastąpiło w drugiej połowie poprzedniej nocy, co oznacza, że stale padało przez całą dobę. Poprzedniej nocy wszedł on nad środkową Białoruś, stale pozostając na peryferiach tej samej górnej zatoki w polu geopotencjału, po czym spowolnił swój ruch, a minionej nocy wyszedł nad zachodnią Rosję niedaleko od państw bałtyckich, skąd kierować się będzie na północny wschód. W tym czasie jego zwarte struktury zachmurzenia uległy dezintegracji, a opady śniegu wyraźnie osłabły (https://pl.sat24.com/pl/eu/km i https://pl.sat24.com/pl/pl/rainTMC). Ale część zachmurzenia piętra średniego i wysokiego z opadami śniegu, niesiona wiatrem północnym górnego niżu pozostała nad naszym wschodem kraju z tendencją do przesuwania się na południe. Równocześnie w warstwie przyziemnej, po zachodniej, chłodnej stronie niżu, od północnego zachodu rozpoczął się napływ chłodnego powietrza o znacznym potencjale chwiejności, w którym przy ujemnych temperaturach na całym południu kraju występowały przelotne opady śniegu o znacznie mniejszej intensywności aniżeli te prowadzone przez wspomniany niż.

Ten przypadek potwierdza regułę wydajnych opadowo niżów wychodzących znad ciepłych wód Morza Śródziemnego, a zwłaszcza znad Morza Liguryjskiego i Adriatyku, w ciepłej porze niejednokrotnie sprowadzających opady wezbraniowe w Karpatach i na Podkarpaciu, a w chłodnej porze roku obfite opady śniegu.

Po tym epizodzie śnieżnej zimy na wschodzie kraju, ponownie dostaniemy się w zasięg cyrkulacji zachodniej ze składową północną, w tylnej części rozległej górnej zatoki ulegającej niewielkim modyfikacjom. U nas ciśnienia powoli wzrasta, a za ustępującym niżem od zachodu przesuwa się klin wyżowy, przynoszący poprawę pogody, a przede wszystkim wypierający słabnące opady śniegu poza naszą wschodnią granicę. Pojawia się szansa na przejaśnienia i większe rozpogodzenia, ale na stosunkowo krótki czas, ponieważ za słabnącym klinem w naszym kierunku postępować będzie zatoka niżowa związana z niewielkim niżem obecnie generującym się nad wschodnimi akwenami Morza Północnego, z tendencją do pogłębiania się podczas przesuwania się nad Bałtyk. Już najbliższej nocy znad Niemiec nasuwać się będą frontowe opady mokrego śniegu, śniegu z deszczem i deszczu, stopniowo przechodzące w opady śniegu. Z kolei u schyłku jutrzejszego dnia nad Śląsk wchodzić będą opady deszczu na innym froncie, nocą przechodzące w opady mieszane deszczu ze śniegiem i śniegu rozprzestrzeniające się nad całe południe kraju, utrwalające pełzającą zimę.

Ryszard Olędzki, 27 stycznia 2021r., godz. 7.00